ปัญหา ๑๖ มาณพ เมตตคูมาณพ

ปัญหาเมตตคูมาณพ

เมตตคูมาณพ ศิษย์ในจำนวน ๑๖ คน ของพราหมณ์พาวรี กราบทูลถามพระพุทธเจ้าว่า
     ๑. ทุกข์ในโลกนี้มีหลายประการ และทุกข์นั้นมาจากไหน ?
     พระพุทธองค์ทรงวิสัชนาว่า
     ทุกข์ทั้งปวงล้วนมาจากอุปธิ(สิ่งที่ยังกลั้วด้วยกิเลส) ผู้ใดเขลาไม่รู้แล้วทำให้อุปธินั้นให้เกิด ผู้นั้นย่อมประสบทุกข์บ่อยๆ เหตุนั้น เมื่อรู้ว่าอุปธิเป็นเหตุใหเกิดทุกข์ แล้วอย่าทำอุปธิให้เกิด ฯ 
    ๒. ทำอย่างไรจึงจะข้ามชาติ ชรา โสกะ และปริเทวะได้ ?
    พระพุทธองค์ทรงวิสัชนาว่า
    เราจักแสดงธรรมที่พึงเห็นแจ้งด้วยตนเองในอัตภาพนี้ ที่บุคคลทราบแล้ว จะเป็นผู้มีสติสามารถข้ามความอยากอันให้ติดในโลกได้ ฯ
     ๓. ข้าพระองค์ยินดีในธรรมที่สูงสุดนั้นเป็นอย่างยิ่ง
     พระพุทธองค์ทรงวิสัชนาว่า

เธอรู้ธรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็น ธรรมชั้นสูง ชั้นต่ำ และชั้นกลาง เธอจงบรรเทาความเพลิดเพลิน ความถือมั่น และวิญญาณ ในธรรมเหล่านั้นเสีย ไม่พึงตั้งอยู่ในภพ

 ภิกษุผู้มีปกติอยู่อย่างนี้ มีสติ ไม่ประมาท รู้แจ้ง ละความยึดถือว่าเป็นของเราแล้ว เที่ยวไปอยู่ พึงละชาติ ชรา โสกะ และปริเทวะ อันเป็นทุกข์ในอัตภาพนี้ได้แน่นอน

( อนาคต  เป็นธรรมชั้นสูง  อดีต เป็นธรรมชั้นต่ำ  ปัจจุบัน เป็นธรรม ชั้นกลาง 

เทวโลก  เป็นธรรมชั้นสูง  นิรยโลก เป็นธรรมชั้นต่ำ  มนุษยโลก เป็นธรรมชั้นกลาง 

อรูปธาตุ  เป็นธรรมชั้นสูง   กามธาตุ  เป็นธรรมชั้นต่ำ  รูปธาตุ เป็นธรรมชั้นกลาง 

สุขเวทนา  เป็นธรรมชั้นสูง   ทุกขเวทนา  เป็นธรรมชั้นต่ำ  

อทุกขมสุขเวทนา  เป็นธรรมชั้นกลาง)