ความสำเร็จสูงสุดในอริยวินัย

ความสำเร็จสูงสุดในอริยวินัย

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแก่ท้าวสักเทวราช ที่กราบทูลถามถึงความสำเร็จสูงสุดของสมณพราหมณ์ทั้งหลายว่า 

จอมเทพ ! สมณพราหมณ์ทั้งหมด ไม่มีวาทะ(หลักการ) อย่างเดียวกัน ไม่มีศีล(ข้อปฏิบัติ) อย่างเดียวกัน ไม่มีฉันทะ(ลัทธิ) อย่างเดียวกัน ไม่มีอัชโฌสานะ(จุดหมาย) อย่างเดียวกัน 

เพราะโลกมีธาตุหลากหลาย (อัชฌาสัย และ นิสัยใจคอ) มีธาตุต่างกัน  การที่ในโลกมีธาตุหลากหลาย มีธาตุต่างกันนั้น เหล่าสัตว์ยึดมั่นในธาตุใด ๆ อยู่ ก็ย่อมยึดมั่นในธาตุนั้น ๆ ด้วยเรี่ยวแรง และความยึดมั่นอยู่ว่า “นี้เท่านั้นจริง อย่างอื่นไม่จริง”

สมณพราหมณ์ทั้งหมด ไม่มีความสำเร็จสูงสุด ไม่มีความเกษมจากโยคะสูงสุด ไม่ประพฤติพรหมจรรย์ถึงที่สุด ไม่มีที่สุดอันสูงสุด “ภิกษุทั้งหลายผู้หลุดพ้น เพราะสิ้นตัณหาเท่านั้น จึงมีความสำเร็จสูงสุด มีความเกษมจากโยคะสูงสุด ประพฤติพรหมจรรย์ถึงที่สุด มีที่สุดอันสูงสุด”

 

ท้าวสักกะจอมเทพ ทรงชื่นชมภาษิตของพระผู้มีพระภาคเจ้า และได้กราบทูลว่า “ความหวั่นไหวเป็นโรค ความหวั่นไหวเป็นหัวฝี ความหวั่นไหวเป็นลูกศร ความหวั่นไหวฉุดคร่าบุรุษนี้ ไปเพื่อบังเกิดในภพนั้นๆ ฉะนั้น บุรุษนี้ จึงถึงฐานะสูงบ้าง ต่ำบ้าง”

 

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาแก่ข้าพระองค์ ทรงถอนลูกศร คือ ความสงสัย และเคลือบแคลงที่นอนเนื่องมานาน ให้หมดสิ้นไปแล้ว ท้าวสักกะจอมเทพ ทรงประกาศตนเป็นสาวก ของพระผู้มีพระภาคเจ้า เป็นพระโสดาบัน ไม่มีทางตกต่ำ มีความแน่นอน สำเร็จสัมโพธิ ในวันข้างหน้า